Κουβαλώντας τον σταυρό της μοναχικότητας και των ενοχών

«Η μη εκφραστικότητα δεν βοηθάει στο να πει το παιδί τι του συμβαίνει. Δεν μπορεί να μοιραστεί ούτε τη χαρά του ούτε τη θλίψη του ούτε τον θυμό του και ζει έναν αγώνα, μια πάλη μέσα του που δεν προχωράει» λέει ο Ε., ο οποίος έχει βιώσει ως ανήλικος τη σεξουαλική κακοποίηση

«Το “Shower Boys” είναι ένα σουηδικό φιλμ μικρού μήκους για δύο αγόρια, τον Νόελ και τον Βίγκο, που εξερευνούν και προκαλούν ο καθένας τα όρια του άλλου και την αρρενωπότητα, επιχειρώντας να ανακαλύψουν τι σε κάνει πραγματικό άντρα» λέει κατά την εισαγωγή της ταινίας, διάρκειας 9 λεπτών, ο σκηνοθέτης της Κρίστιαν Ζέτεμπεργκ. Πλέον, σε αυτή την περιγραφή προκύπτει η ανάγκη να προσθέσουμε ότι το «Shower Boys» είναι ένα σουηδικό μικρού μήκους φιλμ, το οποίο δεν είναι ερωτικού περιεχομένου, όπως ισχυρίστηκαν οικογένεια και αρκετά ΜΜΕ, αλλά έχει μια απόλυτα προφανή παιδαγωγική αξία.

Spoiler

Το ταινιάκι ξεκινά και τελειώνει με ένα τηλεφώνημα. Γίνεται από τον πατέρα του ενός δωδεκάχρονου στον πατέρα του άλλου. Με ανήσυχο τόνο ο ένας γονιός ενημερώνει τον άλλο ότι «τσάκωσε» τα δύο παιδιά μαζί στο ντους του σπιτιού της οικογένειας, ενώ νωρίτερα είχαν μπει μαζί και σε δωμάτιο με σάουνα όπου δόθηκε το επίμαχο φιλί. (Εν τω μεταξύ τα παιδιά απλώς έκαναν ντους με τα μαγιό τους μετά από προπόνηση με την ομάδα χόκεϊ. Και το φιλί που έδωσαν ήταν με κλειστά τα χείλη, σε μια προσπάθεια να καταλάβει πώς είναι να φιλάς το ένα που δεν είχε ξαναφιλήσει στη ζωή του).

«Νομίζω ότι είναι ένα θέμα που αφορά τα ίδια. Δεν βλέπω πού είναι στην πραγματικότητα το πρόβλημα» απάντησε ο πατέρας ο οποίος δέχτηκε την κλήση. «Ναι, αλλά είναι ένα ζήτημα να παίζουν δύο αγόρια μαζί με αυτό τον τρόπο» επέμεινε εκείνος που κάλεσε. «Καταλαβαίνω τι σκέφτεσαι,

αλλά δεν συμφωνώ μαζί σου, επομένως θα ήταν καλύτερο να ολοκληρώσουμε τη συζήτηση εδώ». Ήταν σαν να διεξάγεται ένα διάλογος μεταξύ συντήρησης και προόδου, με την πρόοδο όμως να έχει τον τελευταίο λόγο.

«Εγώ νομίζω ότι ζήλεψα κάπως που μια δασκάλα έδειξε ένα τέτοιο φιλμ στα παιδιά, γιατί εμείς δεν το είχαμε αυτό. Υπήρχε μια μοναχικότητα σε αυτό που ένιωθες» λέει ο Ε. Γιατί, όπως εξηγεί, «η μη εκφραστικότητα δεν βοηθάει στο να πει το παιδί τι του συμβαίνει. Δεν μπορεί να μοιραστεί ούτε τη χαρά του ούτε τη θλίψη του ούτε τον θυμό του και ζει έναν αγώνα, μια πάλη μέσα του που δεν προχωρά

ει». Πέρα όμως από την καταπίεση που αισθάνονται τα ομοφυλόφιλα αγοράκια ή κοριτσάκια να ζήσουν τα δικά τους αθώα παιδικά συναισθήματα (ή τα παιδιά που απλά δεν αισθάνονται άνετα με τα συνήθη πρότυπα για το αρσενικό ή το θηλυκό), φτάνουν και στο σημείο να αποκρύπτουν ακόμη και πράξεις που τους έβλαψαν πολύ σοβαρά. Ο Ε. δεν είχε αισθανθεί ότι μπορούσε να μοιράζεται ελεύθερα όσα ένιωθε ή βίωνε στο σπίτι όπου μεγάλωσε στην επαρχία. Με αποτέλεσμα να αποκρύψει και τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη.

«Συνέβη στα 8 με 10 μου από τον νονό μου, αδελφικό φίλο του πατέρα μου. Δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς ηλικία, έχει σβήσει από τη μνήμη μου. Αυτή η κακοποίηση νομίζω ότι έχει παίξει καθοριστικότατο ρόλο στη μετέπειτα ζωή μου, στο μη μιλάς. “Πάψε να μιλάς” ήταν η εντολή. “Πάψε, μην μιλάς, θα μας ακούσουν”. Οπότε αυτό καθόρισε όλη μου τη ζωή. Πάρα πολλή ενοχή. Πάρα πολλή ευθύνη. Πάρα πολύ βάρος όλο αυτό. Έγινε μια φορά σ’ εκείνη την ηλικία κι άλλη μία φορά στα 15 από τον ίδιο άνθρωπο».

Σε ρόλους που δεν ήταν ο εαυτός του

Η έλλειψη πληροφοριών ή συζητήσεων όπως αυτές που ανοίγει η ταινία

προκαλούσε μεγάλη νευρικότητα στον Ν. «Θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα, ακόμη και ασυνείδητα, να ρέπει προς το αρσενικό. Αυτό μου δημιουργούσε όμως τρομερό άγχος και με έβαζε να παίζω τους πιο αρσενικούς ρόλους. Δηλαδή όλα τα κοριτσάκια ήθελαν να είμαι ο μπαμπάς στα κουζινικά. Να είμαι ο μπαμπάς στο παιχνίδι με τις κούκλες, ενώ ήθελα να παίξω με τις κούκλες. Και πρόσεξε τι έκανα: δεν έπαιζα το φροντιστικό κομμάτι. Το να αλλάξω το μωρό. Να αλλάξω το φόρεμα της κούκλας. Από ενοχές! Έπαιζα τον μπαμπά κι όλες ήταν οι γυναίκες μου». Το αποτέλεσμα ήταν να νιώθει αφόρητη μοναξιά, καθώς δεν γνώριζε αν αισθάνεται κάποιος άλλος όπως εκείνος. «Μπορεί να είχα κι άλλους γκέι συμμαθητές και να ένιωθαν κι εκείνοι μόνοι. Δεν μπορεί στα 200 αγόρια στο σχολείο μου να ήμουν μόνος μου».

Ως δάσκαλος σήμερα, καταλαβαίνει πολύ καλά τι σημαίνει η έλλειψη καθοδήγησης και προσπαθεί να βοηθήσει. «Στο σχολείο μου υπάρχει η περίπτωση ενός κοριτσιού, το οποίο ποτέ του δεν επέλεγε το συνηθισμένο ντύσιμο. Φτάνει 40 βαθμούς τον Ιούνιο και δεν βγάζει το φούτερ της γιατί δεν θέλει να δείχνει το σώμα της. Υπάρχει δυσφορία φύλου. Δεν συμμετέχει ποτέ σε παραδοσιακές γιορτές όπου οι γονείς επιμένουν να φορέσουν τα παιδιά τους παραδοσιακές φορεσιές. Προσπαθούσαμε να τους εξηγήσουμε κι εγώ κι ένας ακόμη συνάδελφος, “μην βάζετε τα παιδιά σε αυτή τη διαδικασία, υπάρχει αυτό το άτομο μέσα στην τάξη. Μη το φέρνετε σε δύσκολη θέση”. Ευτυχώς το λύσαμε».