Ο μεγάλος γρίφος

Για

τις εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας, η νίκη του Ερντογάν αντιπροσωπεύει οπωσδήποτε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Η γεωπολιτική βαρύτητα της χώρας ήταν και είναι αυτονόητη και έχει αναβαθμιστεί τελευταία με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κάποιος τι σημαίνει η νίκη του «σουλτάνου» από τη μεγάλη λίστα των ηγετών που έσπευσαν να τον συγχαρούν για την εκλογική νίκη του το βράδυ της περασμένης Κυριακής. Πρώτος και καλύτερος, ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ήταν μάλιστα τόσο πρόθυμος να χαϊδέψει το εγώ του Τούρκου ομολόγου του, όπως δηκτικά σχολιάζει το BBC, που δεν περίμενε καν τα επίσημα αποτελέσματα της ψηφοφορίας για να εκθειάσει την «ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική» του ως μια από τις παραμέτρους της νίκης του.

Την ίδια ώρα, με το αμερικανο-ΝΑΤΟϊκό μέτωπο να έχει εστιάσει την προσοχή του στην ενίσχυση της Ουκρανίας και στον «περιορισμό» της Ρωσίας, οι Δυτικοί θα πρέπει να συνεχίσουν να συνδιαλέγονται μ’ ένα απρόβλεπτο μέλος της Συμμαχίας που αρνείται να ευθυγραμμιστεί πλήρως μαζί της. Το θέμα που αποτελεί μείζονα προτεραιότητα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας είναι, φυσικά, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ενόψει της επόμενης συνόδου κορυφής της Συμμαχίας τον Ιούλιο. Όπως έχουν τονίσει αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από την αρχή ήδη του πολέμου, η αποτυχία να γίνει αποδεκτή η Σουηδία στους κόλπους της Συμμαχίας θα έστελνε ένα «κακό μήνυμα» για τη διατλαντική ενότητα.

Αν και οι υπεύθυνοι χάραξης της πολιτικής των ΗΠΑ πιστεύουν πως ο στόχος της σουηδικής ένταξης θα ήταν ευκολότερο να επιτευχθεί αν ο Κιλιτσντάρογλου είχε κερδίσει τις εκλογές, είναι επίσης «αισιόδοξοι» πως ο Ερντογάν θα καταλήξει στην ίδια απόφαση μέχρι τον Ιούλιο. Γενικότερα, οι Δυτικοί έχουν κολλήσει το βλέμμα τους στην άνοδο των συντηρητικών δυνάμεων, προσπαθώντας να κατανοήσουν πώς θα επηρεάσει τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. «Μια επιστροφή στην επιθετική, αντιδυτική ρητορική του 2020 θα μπορούσε να είναι στα χαρτιά του Ερντογάν. Με βάση τη μετατόπιση των πολιτικών δυνάμεων, μπορεί κάλλιστα να υπάρχει ο πειρασμός να αποδίδεται η ευθύνη για τα τρέχοντα προβλήματα της Τουρκίας στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ακούσαμε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας» σημειώνει ο αναλυτής του Carnegie Europe Μαρκ Πιερίνι.

Ως εκ τούτου, ο νέος Πρόεδρος θα είναι αναγκασμένος να σχοινοβατεί με περισσότερη, ίσως, αστάθεια στο εξής ανάμεσα στα δεδομένα και στα ζητούμενα, ιδίως καθώς οι «ανάγκες» που παραμένουν σε εκκρεμότητα είναι αδύνατο να καλυφθούν απ’ άλλους, πλην των Δυτικών και δη των ΗΠΑ (π.χ. F-16). «Καθώς η τουρκική λίρα βυθίζεται σε νέο ιστορικό χαμηλό μετά την επανεκλογή του κ. Ερντογάν, η ανάγκη να αμβλυνθεί η εντεινόμενη οικονομική κρίση μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για διαπραγμάτευση και προσέγγιση μαζί του» γράφει με νόημα ο Guardian. Ο καιρός θα δείξει…